الزامات صادرات طیور
صنعت طیور کشور با گذشت بیش از نیم قرن از شکل گیری ، امروزه شاهد تحول بزرگی می باشد . گستردگی واحدهای وابسته ( حدود 29000 واحد مرغ گوشتی ، مرغ تخمگذار ، مرغ مادر ، مرغ اجداد ، مرغ لاین ، صنایع خوراک دان ، کشتارگاه، جوجه کشی )… و وسعت اشتغال نیروی کار (اشتغال بیش از یک میلیون و پانصدهزار نفر به صورت مستقیم و غیر مستقیم) می تواند دلیلی بر این مدعا باشد.
علاوه بر این ، رشد تولیدات طیور، تغییر الگوی مصرف به سمت استفاده از گوشت سفید و تخم مرغ مشهود بوده از طرف دیگر با توجه به کیفیت گوشت مرغ ، مناسب بودن قیمت ، توصیه های بهداشتی و محدودیت هایی که جهت تولید و مصرف گوشت قرمز وجود دارد باعث گردیده امروزه تقاضا جهت تولید و مصرف گوشت مرغ رو به افزایش باشد.
با توجه به ظرفیت تولید گوشت طیور و تخم مرغ کشور نگاه به صادرات می تواند با در نظر گرفتن الزامات بهداشتی آن در توسعه پایدار این صنعت مؤثر واقع گردد .با توجه به اهمیت کسب شرایط بهداشتی برای ورود به بازار های بین المللی، سازمان دامپزشکی به تدوین نظام نامه ضوابط بهداشتی مورد نیاز برای تولید کنندگان و دست اندکاران متقاضی صادرات صنعت طیور پرداخت. که در ادامه به وظایف واحدهای مختلف می پردازیم.
تعریف واژه ها و اصطلاحات:
- پرورش دهنده / متقاضی صادرات :
افراد حقیقی ویا حقوقی که براساس تأیید وزارت متبوع مجاز به پرورش طیور می باشند
– دفتر طیور:
دفتر بهداشت و مدیریت بیماریهای طیور، زنبورعسل و کرم ابریشم
- زنجیره های تولیدی:
مجموعه ای از مزارع مرغ اجداد ، مرغ مادرگوشتی ، کارخانه خوراک دان، کشتارگاه ، جوجه کشی، مزارع مرغ گوشتی، آزمایشگاه دامپزشکی ، پخش دارو، واکسن و مواد بیولوژیک و سامانه حمل ونقل که تحت یک مدیریت واحد نسبت به تولید گوشت مرغ و فرآورده های آن فعالیت می نمایند و از وزارت جهاد کشاوزی پروانه اخذ نموده اند.
- سامانه پایش و مراقبت بیماریهای طیور : (GIS )
عبارت است از سیستم نرم افزاری پایش و مراقبت اپیدمیولوژیکی بیماریهای طیور جهت جمع آوری منظم، مداوم، سیستماتیک داده های بیماری ها در جمعیت طیور و تفسیر و آنالیز آنها.
وظایف پرورش دهنده
- پرورش دهنده موظف است نسبت به ممیزی ساختار فیزیکی واحدهای تحت پوشش اقدام و ضمن تکمیل فرم مربوطه مراتب را به اداره دامپزشکی استان اعلام نماید.
- پرورش دهنده موظف است مسئول بهداشتی مجموعه تحت پوشش را به اداره دامپزشکی استان معرفی نماید.
پرورش دهنده موظف است مستندات الزم در خصوص استقرار نظام HACCP و ISO9001:2000 را به اداره دامپزشکی استان ارائه نماید.
- پرورش دهنده موظف است مستندات مربوط به تخلیه طیور دوره قبل و آماده سازی واحد برای جوجه ریزی جدید را به اداره دامپزشکی استان ارائه نماید.
- پرورش دهنده موظف است مستندات بهداشتی گله مولد جوجه یکروزه دریافتی را به اداره دامپزشکی استان ارائه نماید.
- پرورش دهنده موظف است مستندات مربوط به رعایت ضوابط امنیت زیستی در طی دوره پرورش را به اداره دامپزشکی استان ارائه نماید.
- پرورش دهنده موظف است برنامه واکسیناسیون گله های تحت پوشش( مرغ مادر، مرغ گوشتی، پولت تخمگذار، مرغ تخمگذار تجاری و )… و مستندات مربوطه را به اداره دامپزشکی استان ارائه نماید.
- پرورش دهنده موظف است SOP ، مستندات و نتایج مربوط به اجرای برنامه های مانیتورینگ گله از نظر بیماریهای طیور (MS,MG,SE,ST,SP,HPAI,ND (را به اداره دامپزشکی استان ارائه نماید.
- پرورش دهنده موظف است اطلاعات بیماریها و اقدامات بهدشتی انجام شده در طی دوره پرورش را در سامانه GIS ثبت نماید.
- پرورش دهنده موظف است مستندات مربوط به معدوم سازی تلفات حین دوره را به اداره دامپزشکی استان ارائه نماید.
- پرورش دهنده موظف است مستندات مربوط به عقیم سازی و سالم سازی کود تولیدی را به اداره دامپزشکی استان ارائه نماید.
- در صورت وجود نقص در هر یک از موارد ذکر شده، پرورش دهنده موظف است نواقص بهداشتی اعلام شده از سوی اداره دامپزشکی استان را در مدت زمان تعیین شده رفع نماید.
- مسئول فنی بهداشتی زنجیره موظف است مستندات مربوط به اجرای موارد فوق را منطبق با فرم های مربوطه( پیوست )تایید و به اداره دامپزشکی استان اعلام نماید.
وظایف دفتر بهداشت و مدیریت بیماریهای طیور:
- تدوین پروتکل تخلیه طیور و کود دوره قبل و آماده سازی واحد برای جوجه ریزی جدید
- تدوین پروتکل امنیت زیستی در طی دوره پرورش
- تدوین پروتکل واکسیناسیون در واحدهای پرورش طیور
- تدوین SOP و الزمات کلی در خصوص مانیتورینگ گله از نظر بیماریهای طیور
(ND,HPAI,SP,ST,SE,MG,MS)
- مطابقت کلی SOP ، نتایج و مستندات مانیتورینگ گله از نظر بیماریهای طیور
(MS,MG,SE,ST,SP,HPAI,ND(با سیاست های ابلاغ شده از سوی دفتر طیور
- تدوین SOP معدوم سازی تلفات در حین دوره
- تدوین الزمات کلی در خصوص معدوم سازی تلفات در حین دوره
- بررسی و کنترل SOP و مستندات فرآوری کود ( با همراهی دفتر نظارت)
- بررسی و کنترل مستندات و کیفیت ثبت اطالعات در سامانهGIS
- تدوین شیوه نامه راستی آزمایی از اقدامات بهداشتی صورت گرفته توسط پرورش دهنده
- راستی آزمایی تصادفی از اقدامات بهداشتی انجام شده از سوی زنجیره
- تهیه فرم ارزیابی اولیه ساختار فیزیکی و برنامه های بهداشتی واحد
- تهیه فرم های ارزیابی اقدامات اجرایی حین دوره پرورش واحد
- تهیه تأییدیه بهداشتی نهایی توسط نماینده اداره کل دامپزشکی استان
- بازبینی سالیانه دستورالعمل
وظایف سایر بخش های سازمان دامپزشکی
دفتر بهداشت عمومی
- تدوین الزامات بهداشتی در خصوص فرآوری و سالم سازی کود تولیدی در واحدهای پرورش طیور
- آموزش نحوه مستندسازی توسط پرورش دهندگان براساس نظام مدیریت کیفیت HACCP و ISO
9001:2000به پرسنل بخش دولتی