مدیریت مرگ و میر در مرغداری: راهکارها و روش‌های پیشگیری
مدیریت مرگ و میر در مرغداری یکی از چالش‌های مهم در این صنعت است. مرگ و میر طیور می‌تواند ناشی از بیماری‌ها و یا ضعف مدیریت باشد. برای کاهش تلفات و بهبود عملکرد مرغداری، نیاز به اقدامات پیشگیرانه و مدیریتی مؤثر داریم. در این مقاله، به بررسی علل مرگ و میر طیور و روش‌های پیشگیری و مدیریت آن می‌پردازیم.
تشخیص علل مرگ و میر در مرغداری
بیشتر مرگ و میرها در مرغداری‌ها به علت بیماری‌ها رخ می‌دهد، اما عوامل مدیریتی نیز می‌توانند نقش مهمی داشته باشند. برای شناسایی دقیق علل مرگ و میر، انجام آزمایشات کالبد شکافی بر روی لاشه‌های طیور ضروری است. با این حال، باید توجه داشت که گزارشات کالبد شکافی که تنها بر اساس تعداد محدودی طیور انجام می‌شود، ممکن است دقیق نباشد. برای دستیابی به اطلاعات دقیق‌تر، انجام کالبد شکافی هفتگی توصیه می‌شود.
دسته‌بندی علل مرگ و میر در مرغداری
پس از جمع‌آوری داده‌ها، باید آن‌ها را به دسته‌های مختلفی مانند عفونت‌ها، پرولاپس، سندروم مرگ ناگهانی، اختلالات رشدی، لنگی، و موارد بدون ضایعه تقسیم‌بندی کرد. این دسته‌بندی‌ها به شما کمک می‌کند تا نموداری تهیه کنید که علل اصلی مرگ و میر را نشان دهد و بتوانید اقدامات پیشگیرانه مناسبی اتخاذ کنید.
تحریک نوری
یکی از علل رایج مرگ و میر طیور، نور ناکافی است. جوجه‌ها برای رسیدن به وزن مناسب، ذخیره گوشت و چربی کافی، و بالاترین میزان تخمگذاری به تحریکات نوری مناسب نیاز دارند. جوجه‌هایی که در شرایط ضعیف نگهداری می‌شوند، به تحریکات نوری واکنش خوبی نشان نمی‌دهند و تولید پایین و مرگ و میر بالایی خواهند داشت.
اثرات نامطلوب شرایط نامناسب نوری در مرغداری
جوجه‌هایی که در شرایط نامطلوب رشد کرده‌اند، در صورت دریافت تحریک نوری ممکن است دچار سندروم مرگ ناگهانی، پرولاپس، یا دو زرده شدن تخم مرغ‌ها شوند. همچنین، مرغ‌هایی که در شرایط نامناسب رشد کرده‌اند، ممکن است رشد مناسبی نداشته باشند، دچار چاقی و اضافه وزن شوند، و تخم مرغ‌های کمتری تولید کنند یا اصلاً تخم نگذارند.
زمان مناسب تحریک نوری در مرغداری
گلۀ طیور بسته به نوع نژاد، باید بین 21 تا 22 هفتگی برای تحریکات نوری آمادگی داشته باشند. اگر طیور در زمان مقرر به شرایط مطلوب نرسیده باشند، می‌توان یک هفته دیگر صبر کرد و سپس نور را افزایش داد. محاسبه امتیاز گوشت و چربی لگن بهترین روش برای اطمینان از آمادگی طیور است.
برنامۀ تغذیه در تحریک نوری تا اوج تخمگذاری
در آغاز تحریک نوری و اوایل دوره تخمگذاری، افزایش خوراک می‌تواند منجر به تحریکات بالا گردد. وقتی کمتر از 30 درصد از طیور تخمگذاری دارند، به افزایش خوراک واکنش نشان می‌دهند.
فضای کافی برای تغذیه در مرغداری
وجود فضای کافی در کنار فیدر، به نحوی که تمامی مرغ‌ها فضای کافی برای دسترسی به خوراک داشته باشند، برای یکدست شدن گلۀ طیور و پیشگیری از اضافه وزن در برخی طیور و متعاقباً جلوگیری از مرگ و میر بسیار اهمیت دارد. برای هر مرغ حدود 15 سانتیمتر فضا در کنار فیدر توصیه می‌شود.
نقش تغذیه در بازدهی مرغ‌های گوشتی
تغذیه مناسب نقش بسیار مهمی در بازدهی مرغ‌های گوشتی دارد. اگر تعداد زیادی از طیور بر اثر سندروم مرگ ناگهانی تلف می‌شوند، جیره نویسی خوراک احتمالاً اشکال دارد. سدیم بالا در خوراک یا آب می‌تواند منجر به مرگ ناگهانی در طیور شود. همچنین فسفات و پتاسیم پایین نیز چنین اثری دارد.
تشنج عضلانی و سوء تغذیه
تشنج عضلانی نیز عارضه‌ای است که در نتیجه سوء تغذیه به وجود می‌آید. افزودن پوست صدف و گوش ماهی به خوراک، بهترین راه برای تأمین نیاز بدن طیور به کلسیم است.
محیط پیرامون
محیط پیرامون نیز در بازدهی خوب طیور نقش مهمی دارد. عوامل استرس‌زایی مانند سر و صدای بلند، رفت و آمد افراد به محیط، و نگهداری نامناسب تجهیزات مرغداری می‌تواند باعث مرگ و میر در طیور شود. یکی از مهم‌ترین استرس‌ها استرس گرمایی است؛ هنگام خوردن و هضم خوراک، طیور دچار گرمای متابولیک می‌شوند. بنابراین، پس از تغذیه حتماً بر روی مرغ‌ها نظارت داشته باشید تا آن‌ها را در حال نفس نفس زدن نبینید. برای خنک‌سازی طیور در هنگام تغذیه، توصیه می‌شود که تهویه روشن باشد.
جمع‌بندی
مدیریت صحیح و کارآمد در مرغداری می‌تواند از مرگ و میر طیور جلوگیری کرده و بازدهی را افزایش دهد. با رعایت نکات مطرح شده در این مقاله و استفاده از روش‌های پیشگیری و درمان مناسب، می‌توانید به بهبود وضعیت مرغداری خود کمک کنید.
سوالات متداول
1. **چگونه می‌توان علت مرگ و میر طیور را تشخیص داد؟**
– با انجام کالبد شکافی و جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات می‌توان علت مرگ و میر را تشخیص داد.
2. **چگونه می‌توان از مرگ و میر ناشی از نور ناکافی جلوگیری کرد؟**
– با اطمینان از فراهم بودن نور کافی و مناسب و انجام تحریکات نوری به موقع می‌توان از مرگ و میر ناشی از نور ناکافی جلوگیری کرد.
3. **چگونه می‌توان تغذیه مناسب برای طیور فراهم کرد؟**
– با رعایت جیره نویسی مناسب و فراهم کردن فضای کافی برای دسترسی به خوراک، می‌توان تغذیه مناسب برای طیور فراهم کرد.
با رعایت این نکات و استفاده از روش‌های پیشگیری و درمانی مناسب، می‌توانید از مرگ و میر طیور در مرغداری خود جلوگیری کرده و بازدهی را افزایش دهید.