زنجیره تامین طیور در جهان
زنجیره تامین طیور در جهان اهمیت ویژه‌ای دارد و به عنوان یک بخش کلیدی در تامین غذای جهانی شناخته شده است. این زنجیره فرآیندهای مختلفی مانند تولید و پرورش مرغ تخم گذار و مرغ گوشتی، تولید دان و خوراک طیور، تامین دارو، واکسن، حمل و نقل، فرآوری، بسته‌بندی، ذخیره‌سازی و خرده فروشی را در بر می‌گیرد. هر مرحله از این فرآیند به افزایش ارزش محصولات کمک می‌کند، و تمامی این فعالیت‌ها به تأمین مالی و مواد اولیه نیاز دارند تا بتوانند ارزش افزوده ایجاد کنند.
تاریخچه زنجیره تامین طیور
از دهه ۱۹۵۰ به بعد، صنعت طیور با سرعت زیادی توسعه یافته است، و این رشد به خصوص در کشورهای در حال توسعه به چشم می‌خورد که در آن‌ها پرورش طیور به عنوان یک منبع مهم درآمد و تغذیه شناخته می‌شود. از جمله مزایای این زنجیره‌های تامین می‌توان به کاهش هزینه‌ها، افزایش بهره‌وری و دسترسی به بازارهای جدید اشاره کرد. به علاوه، تمرکز بر کیفیت بالا و ایمنی غذایی نیز از دیگر مزایای این صنعت است.
اهمیت و مزایا زنجیره تامین طیور
زنجیره تامین طیور با اتصال تولیدکنندگان، فرآورده‌ها و بازارها، به تسهیل دسترسی به محصولات طیور کمک می‌کند. این زنجیره با افزایش ارزش محصولات در هر مرحله، به بهبود کیفیت و دسترس‌پذیری محصولات کمک می‌کند، و می‌تواند به کاهش هزینه‌ها و بهبود بهره‌وری منجر شود.
چالش های کلی زنجیره تامین طیور
با این حال، چالش‌هایی نیز وجود دارد، مانند مسائل مربوط به ایمنی غذایی، مدیریت بیماری‌ها در طیور، و محدودیت‌های زیست‌محیطی که باید مورد توجه قرار گیرند. همچنین، نوسانات قیمت نهاده‌ها و تأثیر آن بر سودآوری صنعت نیز از جمله چالش‌های این زنجیره تامین است.
آینده زنجیره تامین طیور
در آینده، هدف‌های صنعت طیور شامل بهبود پایداری زیست‌محیطی، کاهش اثرات منفی بر تغییرات آب و هوایی، و افزایش کیفیت محصولات است. این صنعت همچنین به دنبال گسترش بازارهای جدید و بهره‌برداری بهتر از فناوری‌های نوین است تا بتواند به طور مؤثرتری به نیازهای در حال تغییر مصرف‌کنندگان پاسخ دهد.
در کل، توسعه و بهینه‌سازی زنجیره‌های تامین طیور می‌تواند به بهبود امنیت غذایی و توانمندسازی اقتصادی در سطح جهانی کمک شایانی کند، و زنجیره تامین طیور یکی از مؤلفه‌های حیاتی در صنعت کشاورزی و تأمین غذای جهانی است که به دلیل تأثیرات چشمگیر آن بر اقتصاد، سلامت عمومی و محیط زیست مورد توجه قرار گرفته است.
با توجه به اهمیت صنعت طیور از نقطه نظر بازار مصرف، درآمدزایی و صادرات در ادامه به بررسی این صنعت در کشورهای جهان می پردازیم.
کشورهای برتر جهان از نظر درآمدزایی در صنعت طیور :
بر اساس تحقیقات انجام شده، ایالات متحده آمریکا و برزیل به عنوان دو کشور برتر در صنعت طیور شناخته شده‌اند، با درآمد بالا و سهم عمده‌ای در بازار جهانی. ایالات متحده، به واسطه تولید زیاد و بازار مصرفی قوی خود، به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده طیور در جهان شناخته شده است و برزیل به دلیل صادرات قابل توجه محصولات طیور خود در رتبه دوم قرار دارد.
چین نیز به عنوان یک بازیگر کلیدی در این صنعت مطرح است، که با تولید عظیم و بازار داخلی بزرگ خود، جایگاه سوم را به خود اختصاص داده است. ژاپن و مکزیک هم به ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار دارند، که هر دو کشور به دلیل تقاضای داخلی بالا و صنایع طیور پیشرفته‌ای که دارند، در این لیست حضور دارند.
هر یک از این کشورها با استفاده از روش‌های نوین و تکنولوژی‌های پیشرفته در پرورش و فرآوری طیور، توانسته‌اند جایگاه خود را در بازار جهانی مستحکم کنند و پاسخگوی نیازهای داخلی و بین‌المللی باشند. این کشورها همچنین در تلاشند تا با رعایت استانداردهای بین‌المللی و افزایش کیفیت محصولات، در بازارهای جهانی رقابتی‌تر شوند.
در منطقه خاورمیانه، صنعت طیور در حال رشد است و برخی کشورها بیشترین سهم درآمدی را در این صنعت دارند. عربستان سعودی به عنوان بزرگ‌ترین بازار طیور در منطقه شناخته می‌شود و از نرخ رشد قابل توجهی در این صنعت برخوردار است. دولت عربستان سعودی حمایت‌هایی را برای توسعه تولید طیور ارائه داده است، که این امر منجر به رشد قابل توجه بازار شده است.
امارات متحده عربی نیز این صنعت طیور فعال است و با توسعه کانال‌های تجاری مدرن، تقاضا برای گوشت طیور منجمد به سرعت در حال افزایش است. بازار صنعت طیور این کشور شاهد رشد قابل توجهی بوده است، به خصوص در بخش خدمات غذایی که تقاضا برای گوشت طیور به طور فزاینده‌ای در حال افزایش است.
بحرین نیز با نرخ رشد سالانه 4.03% از سریعترین رشدها در این صنعت برخوردار است. تغییر در عادات غذایی در بحرین نشان‌دهنده تقاضای فزاینده برای محصولات طیور در این کشور است.
صنعت طیور ایران در خاورمیانه یکی از بزرگ‌ترین و موفق‌ترین صنایع به شمار می‌رود. ایران با تولید تقریباً 1.2 میلیون تن گوشت طیور، یکی از بزرگ‌ترین تولیدکننده طیور در خاورمیانه است و در آسیا در رتبه چهارم و در جهان در رتبه هفدهم قرار دارد .
این صنعت در ایران طی دهه گذشته پیشرفت چشمگیری داشته و حجم تولیدات خود را سه برابر کرده است. به دلیل توسعه این صنعت، ایران در بازار طیور خاورمیانه نقش بسزایی دارد و به عنوان یک بازیگر کلیدی در این منطقه شناخته شده است .
در مقایسه با دیگر کشورهای خاورمیانه، ایران به دلیل توانایی‌های تولیدی و شرایط جوی، وضعیت مناسبی دارد. این موقعیت ایران را به عنوان یکی از اصلی‌ترین تولیدکنندگان در منطقه خاورمیانه معرفی می‌کند و از پتانسیل بالایی برای افزایش تولید و بهبود کیفیت محصولات و صادرات بهره‌مند است.
در کل، صنعت طیور در خاورمیانه به سرعت در حال توسعه است و کشورهایی مانند عربستان سعودی، امارات، بحرین و ایران از بزرگ‌ترین بازیگران در این بازار به شمار می‌روند.
صنعت طیور از نظر صادرات در جهان:
برزیل بزرگ‌ترین صادرکننده مرغ منجمد در جهان است و در سال ۲۰۲۲ به ارزش ۸.۷ میلیارد دلار مرغ منجمد صادر کرده است، که ۳۸.۹ درصد از کل صادرات مرغ منجمد جهانی را تشکیل می‌دهد. پس از برزیل، ایالات متحده آمریکا با ۴.۱ میلیارد دلار (۱۸.۲ درصد) و هلند با ۱.۳ میلیارد دلار (۵.۹ درصد) قرار دارند. تایلند و لهستان نیز به ترتیب با ۱.۱۳ و ۱.۱۱ میلیارد دلار در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند.
در بخش صادرات نهاده‌های دامی، هلند به عنوان برترین کشور در این زمینه شناخته شده و در سال ۲۰۲۲ حدود ۳.۱ میلیارد دلار صادرات داشته است. ایالات متحده با ۱.۹ میلیارد دلار و آلمان با ۱.۷ میلیارد دلار در رتبه‌های بعدی قرار دارند. چین نیز با ۱.۷ میلیارد دلار در جایگاه چهارم این فهرست قرار گرفته است.
این اطلاعات نشان می‌دهد که کشورهای مختلف چگونه در زمینه صادرات مرغ و نهاده‌های دامی فعالیت می‌کنند و چه میزان درآمد از این راه کسب می‌کنند.