یک پروژه پژوهشی در انگلستان، که از تحقیقات میزی و آزمایش‌های کوچک‌مقیاس استفاده می‌کند، به بررسی جنبه‌های عملی و پایداری طیور دو منظوره (پرورش مرغ‌های چندمنظوره در چراگاه) می‌پردازد. شرکت پلان‌تون فارمز در شروپ‌شایر در مسیر این پروژه پیشگامانه به عنوان یک نمونه یکپارچه برای مزارع انگلستان گام برمی‌دارد. دکتر آنی ریانر (مؤسس همکار) بیان داشت که انتخاب پرورش طیور دو منظوره در پی رفع مشکلات اخلاقی ناشی از کشتن جوجه‌های نر یک روزه و نیز محدودیت‌های موجود در کشورهای اتحادیه اروپا اهمیت ویژه‌ای دارد. انتظار می‌رود قوانین انگلستان طیور دو منظوره را در پنج تا ده سال آینده محدود کنند.
چالش‌های نژادهای تخصصی و راهکار دو منظوره
پرورش تخصصی منجر به تولید مرغ‌هایی با بهره‌وری بالا و نرخ تبدیل خوراکی کارآمد شده است، اما این نژادها متکی به خوراک‌های پروتئین‌دار (اغلب وارداتی مانند سویا) هستند و از این رو برای سیستم‌های ارگانیک بیرونی مناسب نیستند. در سیستم‌های معمولی، مرغ‌های گوشتی و تخم‌گذار به‌طور جداگانه پرورش می‌یابند؛ در مقابل، سیستم‌های طیور دو منظوره سعی در ایجاد تعادلی دارند که در آن، مرغ‌های نر به عنوان منبع گوشت مورد استفاده قرار گیرند، به طوری که پرورش همزمان مرغ‌های گوشتی و تخم‌گذار در کنار یکدیگر امکان‌پذیر شود. این مدل در مزرعه‌های کوچک آفریقا و آسیا بسیار رایج است.
ریانر اظهار کرد که احتمالاً پرندگان دو منظوره از نظر فیزیکی مقاوم‌تر هستند: «احتمالاً با مشکلات کمتری مانند مسائل رفاهی و مرگ و میر روبرو خواهیم شد؛ بنابراین پرندگان دو منظوره برای سیستم‌های چراگاهی و کم‌ورودی بسیار مناسب‌تر اند.» او افزود که انتظار می‌رود هزینه‌های خارجی کاهش یابد؛ به طوری که در حال حاضر، پرندگان دو منظوره در چرخه تولید حدود ۲۰۰ تخم تولید می‌کنند در حالی که مرغ‌های تخم‌گذار مرسوم در سیستم‌های صنعتی تا ۳۲۰ تخم تولید می‌کنند. همچنین، گوشت پرندگان دو منظوره دارای ویژگی‌های متفاوتی است؛ «پاهای بزرگتر و سینه کوچکتر، که دیدگاه ما نسبت به خروجی محصول را تغییر خواهد داد.»
سویا و غلات در مقابل دانه‌ها و حشرات
اکثر طیوری که امروزه پرورش داده می‌شوند به خوراک‌های حاوی سویا و غلات نیاز دارند، که کاملاً با رویکرد چراگاهی که در آن پرندگان به دانه‌ها و حشرات دسترسی دارند متفاوت است. پژوهش حاضر به بررسی گزینه‌های خوراکی و نژادی می‌پردازد: «مایلیم مناسب‌ترین نژاد مرغ‌ها را شناسایی کنیم، و بخشی از این موضوع به خروجی تولیدی آن‌ها مربوط می‌شود… همچنین تمرکز بیشتری روی جنبه گوشت قرار می‌دهیم. اگرچه هدف ما تولید تخم است، اما در عمل احتمالاً از زاویه‌ای با محوریت گوشت به این موضوع نگاه خواهیم کرد، زیرا خرید یک جوجه نر از طیور دو منظوره در انگلستان واقعاً دشوار است.»
ریانر افزود: «ما همچنین به بررسی امکانات نگهداری می‌پردازیم و چگونگی به‌کارگیری عملی مرغ‌ها در انواع مزارع را مد نظر قرار می‌دهیم. پروژه شامل بررسی استفاده از سالن‌های مرغ قابل حمل است که می‌توانند به‌راحتی در مزرعه جابجا شده و در سیستم‌های دامداری یکپارچه شوند؛ هرچند ممکن است برای همه مناسب نباشد. برخی ممکن است سیستم‌های ثابت‌تری بخواهند، بنابراین باید اطمینان حاصل شود که خاک بیش از حد آلوده نشود و پرندگان نیز به چراگاه تازه دسترسی داشته باشند.»
طراحی آزمایش و جزئیات اجرایی
در این پروژه، کلیه ۶ مزرعه شرکت‌کننده یا یک گروه از مرغ‌های گوشتی نر یا مرغ‌های تخم‌گذار ماده، یا هر دو را در طول چرخه تولید پرورش می‌دهند. همه مزارع به صورت مستقیم فروش می‌کنند؛ از جمله از طریق قصابی‌های داخل مزرعه و فروش مستقیم به قصابی‌ها و خرده‌فروشان محلی. اندازه نهنگ در این مزارع از ۱۵۰ تا ۱۰۰۰ پرنده متغیر است.
- تعداد مزارع شرکت‌کننده: ۶ مزرعه
- گروه‌های پرورشی: مرغ‌های گوشتی نر، مرغ‌های تخم‌گذار ماده یا هر دو
- روش‌های فروش: فروش مستقیم، قصابی‌های داخل مزرعه و فروش به خرده‌فروشان محلی
- اندازه نهنگ: از ۱۵۰ تا ۱۰۰۰ پرنده
زیرساخت‌های موجود در مزارع تغییر نخواهند کرد، چرا که محققان به بررسی امکان انتقال از سیستم‌های طراحی‌شده برای تخصص‌های منفرد به نژادهای دو منظوره می‌پردازند و تغییرات و هزینه‌های احتمالی را مد نظر قرار می‌دهند.
بهره‌وری و ارزیابی رفاه پرندگان
هر سایت پژوهشی از یک چک‌لیست جهت نظارت بر عوامل کلیدی بهره‌وری استفاده می‌کند. داده‌های کیفی در خصوص زمان و نیروی کار توسط کشاورزان در آزمایش جمع‌آوری شده و محققان از طریق تحلیل داده‌های بهره‌وری و فروش، نمونه‌هایی از نتایج اقتصادی مرتبط با سیستم‌های طیور دو منظوره ایجاد خواهند نمود.
محققان ۱۰ هفته پس از شروع هر دسته پروازی، به ارزیابی شرایط رفاهی پرندگان و وضعیت مرغ‌های نر می‌پردازند. همچنین، داده‌های رفاهی در زمان ذبح (بین ۱۲ تا ۱۸ هفته) جمع‌آوری می‌شود و رفاه مرغ‌های ماده نیز در ۴۰ هفته ارزیابی خواهد شد. برای مرغ‌های تخم‌گذار از پروتکل‌های AssureWel بهره‌مند می‌شوند که شامل امتیاز پر، میزان کثیفی، مرگ و میر و رفتار پرندگان است.
زمان‌بندی و روند اجرای پروژه
اولین تخم‌ها در ماه‌های فوریه و مارس تأمین شده و اولین دسته‌های آزمایشی در مزارع قرار می‌گیرند. نظارت بر جوجه‌های ماده و نر جوان در ماه‌های مارس و آوریل انجام می‌شود و بازدیدهای میدانی جهت ارزیابی وضعیت جوجه‌های نر و ماده از ماه مه آغاز خواهد شد. جمع‌آوری داده‌ها در ماه ژوئن انجام می‌شود و گزارش‌های پیشرفت اولیه در تابستان ارائه خواهد شد.
این ابتکار به عنوان بخشی از برنامه نوآوری کشاورزی Defra، با مشارکت Innovate UK تأمین مالی شده است. پروژه همچنین با همکاری دکتر الیزابت رو از دانشگاه ردینگ و مایک تهودورو از Biosource Consulting اجرا می‌شود.
